Xây dựng đề án "Làng văn hóa đặc trưng" huyện Hòa Vang: "Trái ngọt" trong công tác dân vận khéo

“Đi từng ngõ, gõ từng nhà” trưng cầu ý kiến người dân

Năm 2024, huyện Hòa Vang xây dựng đề án “Làng văn hoá đặc trưng” tại hai thôn Phong Nam (xã Hòa Châu) và thôn Bồ Bản (xã Hòa Phong), thời gian thực hiện đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đề án được xác định góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử, công trình có giá trị, các phong tục, tập quán lâu đời và lễ hội truyền thống gắn với phát triển du lịch, trong đó lấy người dân làm chủ thể. Qua đó tạo sự chuyển biến rõ nét, đột phá trong việc xây dựng các làng, thôn, khu dân cư văn hóa văn minh; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, gắn với các tiêu chí “xã nông thôn mới nâng cao” và “xã nông thôn mới kiểu mẫu”.

Thôn Phong Nam và thôn Bồ Bản là hai địa phương có nếp sống truyền thống lâu đời, muốn người dân thay đổi nhận thức và hành vi không phải chuyện “một sớm một chiều”, chính vì vậy, chính quyền huyện Hòa Vang đã phối hợp chặt chẽ với hai xã, các ban, ngành, đoàn thể hai thôn nhằm xây dựng công tác dân vận kiên trì, bền bỉ, hướng đến mục tiêu huy động sức dân đồng thuận xây dựng “Làng văn hóa đặc trưng” một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. Từ những ngày đầu giới thiệu đề án, cho đến tổ chức gặp gỡ, vận động người dân, tổ chức các buổi tuyên truyền về đề án… cho đến nay, bà con 2 thôn Phong Nam và Bồ Bản đã thống nhất cao, cùng chính quyền bắt tay vào công cuộc triển khai thực hiện đề án.

Chị Trần Thị Duẫn - Bí thư Chi bộ thôn Bồ Bản (xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang) chia sẻ, cuối năm 2024 HĐND huyện Hòa Vang ban hành đề án xây dựng “Làng văn hóa đặc trưng”, và thôn Bồ Bản bắt đầu triển khai từ đầu năm 2025. Trong quá trình vận động bà con hiến đất mở rộng các tuyến đường giao thông để thực hiện đề án, chính quyền thôn cũng gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù vậy, sau thời gian các cán bộ kiên trì giải thích cho bà con hiểu, đến bây giờ, đa phần bà con đã nhận thức được quyền lợi và trách nhiệm của mình trong việc xây dựng “Làng văn hóa đặc trưng”: “Công tác dân vận là nói cho dân hiểu, làm cho dân tin, từ đó huy động được sức mạnh của cộng đồng. Để công tác dân vận xây dựng làng văn hóa đặc trưng đạt hiệu quả, với vai trò lãnh đạo, chúng tôi phải thực hiện các phương pháp kiên trì, mềm dẻo, đặt lợi ích người dân lên hàng đầu. Thôn Bồ Bản còn chứa đựng nhiều di tích văn hóa, lịch sử có giá trị, người dân còn giữ được những nét truyền thống đặc trưng vốn có, bên cạnh đó chi bộ thôn Bồ Bản nhiều năm liền hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được chọn là chi bộ kiểu mẫu, Năm 2021 thôn được UBND huyện Hòa Vang công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Có thể nói rằng hệ thống chính trị của thôn Bồ Bản rất vững chắc và có tiếng nói trong lòng người dân. Đây là những cơ sở giá trị để thôn Bồ Bản được chọn xây dựng “Làng văn hóa đặc trưng”, và khi được chọn để triển khai đề án thì cả chính quyền và người dân của thôn đều phải cố gắng, phát huy trách nhiệm của mỗi tập thể, cá nhân để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp”, chị Duẫn tự hào.

Xác định xây dựng làng văn hóa đặc trưng gắn với thiên nhiên hiền hòa mà gần gũi, chính quyền xã Hòa Phong đã “cầm tay chỉ việc” sâu sát đến thôn, từng hộ gia đình với mục đích giữ gìn, kiến tạo làng Bồ Bản với nét văn hóa riêng có, đặc trưng mà vẫn mang dáng dấp văn minh, an toàn. Ông Trà Đình Thứ - Bí thư Đảng ủy xã Hòa Phong thông tin: “Để xây dựng làng văn hóa đặc trưng thôn Bồ Bản, chính quyền xã đã có kế hoạch hỗ trợ thôn mở rộng đường vào các miếu xóm chưa có lối đi, khôi phục lại những kiến trúc nhà cổ. Nói đến “làng văn hóa” là phải gắn với hình ảnh thiên nhiên xanh mát, chính vì vậy, xã đã hướng dẫn thôn Bồ Bản làm bảng tên chỉ dẫn đường trong từng ngõ xóm, liên kết đến các miếu với đình làng, nhà thờ tộc họ… hoàn toàn bằng các vật liệu thân thiện, xây dựng tường rào, cổng ngõ bằng cây xanh hòa hợp với cảnh quang thiên nhiên. Bên cạnh đó, toàn thể hệ thống chính quyền thôn Bồ Bản có nhiệm vụ tuyên truyền, triển khai rộng rãi trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, vận động người dân hưởng ứng xây dựng làng văn hóa đặc trưng bằng hành động cụ thể, như đưa các nội dung người dân cam kết vào hương ước, quy ước của thôn nhằm tạo sự đồng thuận, thống nhất, gắn kết của toàn bộ người dân trong thôn”.

Vận dụng tuyên truyền phong phú, hiệu quả

Nhận định vai trò của người dân trong việc xây dựng làng văn hóa đặc trưng mang yếu tố then chốt, chính quyền huyện Hòa Vang đã cùng chính quyền 2 xã, các thôn Bồ Bản và Phong Nam tổ chức các buổi tuyên truyền lồng ghép về đề án. Tại hội nghị lấy ý kiến người dân về xây dựng làng văn hóa đặc trưng do Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Hòa Vang tổ chức tại thôn Phong Nam có 296 phiếu/300 phiếu của người dân thống nhất xây dựng làng văn hóa đặc trưng; 50 phiếu đề xuất đóng góp ý kiến, không ghi nhận phiếu phản đối. Tại thôn Bồ Bản 347/450 phiếu đồng ý; 55 phiếu đề xuất đóng góp ý kiến, không ghi nhận phiếu phản đối. Đa phần người dân đều cho rằng xây dựng và triển khai đề án là cần thiết trong giai đoạn hiện nay, vì đề án vừa bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa trên địa bàn huyện Hòa Vang nói chung, và giá trị văn hóa đặc sắc của mỗi cộng đồng dân cư 2 thôn nói riêng. Ngoài ra, đề án còn góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện về kinh tế văn hóa, xã hội, môi trường, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch, vững mạnh.

Tại hội nghị tuyên truyền xây dựng làng văn hóa đặc trưng, người dân hai thôn đã được giới thiệu những nội dung trọng tâm của đề án, qua hội nghị cũng ghi nhận tinh thần đồng thuận, kỳ vọng lớn của người dân trong việc xây dựng làng văn hóa đặc trưng, bà con đồng lòng bày tỏ sự đồng thuận cao và đề xuất các nội dung thiết thực như: Xây dựng nhà văn hóa thôn, cải tạo khu thể thao, tôn tạo cụm di tích lịch sử, xây dựng cổng làng mang đậm dấu ấn văn hóa, phát triển các nghề truyền thống làm bánh tét, bánh gói, bánh tráng… Ông Ngô Tất Hiền, Trưởng làng Phong Lệ (thôn Phong Nam) cho biết, đa số người dân đều đồng ý chung sức thực hiện đề án và đề nghị các cấp chính quyền quan tâm sớm xây dựng hương ước, quy ước về nếp sống văn hóa, văn minh phù hợp với “Làng văn hóa đặc trưng” thôn Phong Nam. Qua đề án, những lễ hội truyền thống của người dân sẽ được duy trì và phát huy mà không bị phai mờ, biến mất đi trong dòng chảy của thời gian, đó chính là điều mà tất cả mọi người dân đều mong muốn.

Theo ông Lê Đức Hùng - Chủ tịch xã Hòa Châu, để người dân đồng thuận trong việc xây dựng đề án làng văn hóa đặc trưng, cả hệ thống chính quyền đã phải tập trung để công tác dân vận diễn ra vừa nhanh chóng mà đảm bảo hiệu quả: “Có thể khẳng định, hiệu quả của công tác dân vận là sự tập trung tổng hợp của vai trò dân vận Đảng, dân vận của chính quyền, dân vận của mặt trận đoàn thể. Cả hệ thống chính trị địa phương đã vào cuộc mạnh mẽ, triển khai tuyên truyền, vận động, giải thích, lấy ý kiến người dân ngay từ khi đề án chưa ban hành để người dân hiểu các nội dung của việc xây dựng đề án. Địa bàn thực hiện đề án xã Hòa Châu có 10 tổ dân cư chúng tôi tổ chức tuyên truyền, tuy nhiên song song với hình thức hội họp tuyên truyền thì chúng tôi phát tờ rơi đến từng hộ dân cư, để người dân đọc, nhìn, nắm rõ các thông tin cơ bản, hình thức này đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Không dừng lại ở tuyên truyền, từ tháng 10 năm 2024 ngay sau khi để án được triển khai, xã đã huy động toàn bộ các hộ dân bắt tay ngay vào hành động để họ thấy được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ môi trường, giữ gìn di tích, di sản, nâng cao đời sống văn hóa văn minh… Khi đã thấy được mục đích tôn tạo gìn giữ nét làng quê việt ở làng cổ, bà con đồng thuận rất cao. Với sự đồng thuận như vậy, nhận thức của người dân được nâng lên, đặc biệt là thông qua những hoạt động tập thể, tập trung, bà con đã khôi phục được sự đoàn kết, gắn kết, xích lại gần nhau hơn, đó là thành công rất lớn trong lĩnh vực dân vận cộng đồng.

Dưới sự vận động, tuyên truyền của chính quyền huyện Hòa Vang, xã Hòa Châu cùng các ban ngành đoàn thể, một số hạng mục về cơ sở hạ tầng như giao thông, hệ thống thoát nước… trong đề án xây dựng làng văn hóa đặc trưng đã được hoàn thiện, các công trình khác vẫn đang được người dân cùng chính quyền đẩy mạnh tiến độ. Để mở rộng tuyến đường chính của thôn, các hộ dân đã ký cam kết hiến 50% giá trị đất, 100% hộ dân đã hoàn thành việc hiến đất cho 2 tuyến vừa nội đồng vừa liên thôn, cụ thể, 1 tuyến dài 500m kết nối giữa thôn Phong Nam và thôn Dương Sơn, 1 tuyến dài hơn 700m kết nối Phong Nam với thôn Tây An. Song song đó, Nhà sinh hoạt cộng đồng thôn Phong Nam đã được nâng cấp, sửa sang to đẹp hơn, mở rộng công năng, vừa là nơi vui chơi giải trí, hội họp của nhân dân, vừa là nơi diễn ra các hoạt động kinh tế, xã hội của thôn. Đặc biệt ngày 23/5/2025, xã Hòa Châu đã vinh dự đón Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố đối với Nhà thờ tiền hiền Phong Lệ, sự kiện mang lại niềm vui, sự tự hào to lớn, đáp ứng niềm mong mỏi bao lâu nay của chính quyền và nhân dân địa phương. Việc đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Nhà thờ tiền hiền Phong Lệ cũng là một hạng mục quan trọng mà xã Hòa Châu đã đề xuất trong đề án xây dựng làng văn hóa đặc trưng.

Ông Đặng Công Quang - Uỷ viên Ban thường vụ Mặt trận xã Hòa Phong khẳng định: “Hiệu quả của việc huy động sức dân, lòng dân trong xây dựng làng văn hóa đặc trưng là minh chứng rõ nét cho các mô hình “dân vận khéo” huyện Hòa Vang. Công tác dân vận đã phát huy hiệu quả, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng trên địa bàn huyện. Nhiệm vụ xuyên suốt trong thời gian tới, Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội huyện, Đảng ủy các xã tiếp tục khảo sát, đề xuất nhân rộng các mô hình được giao chủ trì triển khai, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện đối với các xã, thôn còn lại, bảo đảm phù hợp đặc điểm, điều kiện thực tế từng địa phương… Đề án có sự đồng lòng, quyết tâm và sáng tạo của chính người dân trên quê hương mình, thể hiện tiêu chí “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”, tiêu chí cốt lõi trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở thời kỳ mới”.

Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Hòa Vang